Waarom je maar beter beweegt tijdens en na de zwangerschap

Bewegen voor en na de bevalling heeft een tal van voordelen. Tijdens de zwangerschap zorgt 20-30 minuten beweging per dag voor minder zwangerschapskwaaltjes zoals vermoeidheid, misselijkheid, lage rugpijn, … Het risico op zwangerschapsdiabetes, pre-eclampsie, hypertensie en depressie neemt af. 

Ook na de bevalling sport hervatten kan helpen bij het herstel. Voordelen bij dagelijks 10 minuten beweging zijn o.a. een lager risico op postnatale depressie, een sneller herstel van de bekkenbodem na een vaginale bevalling en meer energie doorheen de dag.

Jouw lichaam heeft een helse periode achter de rug met de bevalling als hoogtepunt. Dit wil zeggen dat je dat lichaam ook tijd moet geven om te herstellen. Begin daarom rustig aan en luister naar je lichaam. Het is dan ook heel normaal dat je energieniveau volledig keldert, wees niet te hard voor jezelf.

In onderstaande tabel vind je de richtlijnen ‘return to sport’ na de zwangerschap. 

Wk 0-2

Luister naar je lichaam, rust is in dat stadium zeer belangrijk

Start met bekkenbodemtraining en bekkenkantelingen

Ademhalingsoefeningen met focus op de buikademhaling

Korte wandelingen

Wk 3-4

Opstarten van lichte core training met focus op controle van de diepe buikspieren

Uitbreiding bekkenbodemtraining gecombineerd met buikademhaling

Wandelen 

Wk 5-6

Implementatie van uithoudings- en krachtoefeningen waarbij je de baby kan betrekken  

Low impact training zonder schokken zoals de crosstrainer 

Wk 6-8

Opbouw krachtoefeningen met gewicht/weerstand 

Start fietsen 

Wk 8-12

Zwemmen mag hervat worden 

> wk 12           

Sporten waarbij je schokken moet opvangen zoals lopen kunnen terug opgestart worden. Dit blijft afhankelijk van persoon tot persoon en hierbij kan begeleiding nodig zijn. 

Wanneer kom ik dan naar de kinesist? 

Negen maanden je baby dragen en bevallen, daagt je bekkenbodem zeker en vast uit. Deze kom draagt de hele zwangerschap en je baby mee. Bij de bevalling worden de bekkenbodemspieren dan weer goed uitgerekt zodat de baby vlot door het geboortekanaal kan. Tenslotte kan het zijn dat ze een knipje zetten of er een scheurtje in de bekkenbodem ontstaat tijdens de bevalling. Al deze factoren zorgen voor mogelijks bekkenbodemklachten. Zowel een te gespannen bekkenbodem als een bekkenbodem die niet sterk genoeg meer is, komen voor. Daarnaast kan het zijn dat je ruglast, liespijn of bekkenpijn in het algemeen ervaart. Voor deze klachten kan je best jouw bekkenbodem kinesist raadplegen.

Na je bevalling is het ook mogelijk dat je geen klachten ervaart. Ik hoor je al denken, waarom zou ik dan naar de kine gaan?  Postnatale kinesitherapie omvat meer dan bekkenbodemtraining. 

  • Je krijgt informatie over het herstel van je lichaam na de geboorte, waar je rekening mee moet houden tijdens het bewegen en sporten. 
  • Je bekkenbodem wordt gecontroleerd en er wordt gekeken of er je een diastase hebt. 
  • We starten met core training met of zonder de baby (Oefeningen met je baby zorgen voor intieme moeder-babymomenten)  
  • We leren je hoe je correct je bekkenbodemspieren kunt aanspannen. Dit zorgt ervoor dat je de kans op bekkenbodemklachten in de toekomst verlaagt en bereid je voor bij een mogelijk volgende zwangerschap. 

Hielpijn

SYMPTOMEN

  • Schietende/zeurende pijn onder de hiel, soms uitstralend naar binnen- of buitenkant hiel of onder de voetboog
  • Ochtendstijfheid
  • Pijn na lang wandelen of rechtstaan
  • Pijn na lange tijd zitten

OORZAKEN

– Platvoeten (pes planus)

  • Ingezakte voetboog + naar binnen kantelen van hielen
  • Zwakke tibialis posterior (deze spier ondersteunt de voetboog)
  • Ligamentaire zwakte rond enkels

– Holvoeten (pes cavus)

  • Verhoogde voetboog + naar buiten kantelen van hielen
  • Toegenomen druk onder basis van tenen
  • Stijve voet

– Verkorte kuitspieren/achillespees

  • De uitlopers van de achillespees lopen verder onder de hiel en gaan zo over in de plantaire fascia. Verkorte kuitspieren kunnen de oorzaak zijn voor verhoogde spanning in de plantaire fascia.

– Overgewicht

  • Overgewicht zorgt voor een toegenomen belasting op de plantaire fascia.

HIELPIJN?

Hielpijn is een zeer vaak terugkomend probleem bij de patiënten die we zien in onze praktijk. Vaak worden deze klachten gediagnosticeerd onder de naam ‘fasciitis plantaris’ of ‘hielspoor’ in de volksmond. Is dit wel hetzelfde en waarvan komt deze pijn nu juist?

  • Hielspoor: kalkvorming t.h.v. de insertieplaats van de plantaire fascia –> niet altijd pijnlijk
  • Fasciitis plantaris: ontsteking t.h.v. de insertieplaats van de plantaire fascia –> geeft pijn
  • Plantaire fascia: peesblad onder de voet die een belangrijke rol speelt bij het in stand houden van de voetboog. Bij langdurige belasting kunnen microscheurtjes ontstaan die een ontstekingsreactie kunnen uitlokken.

GELIJKAARDIGE AANDOENINGEN

  • Zenuwinklemming/tarsaal tunnel syndroom: neurologisch probleem (eerder brandende pijn en/of tintelingen)
  • Fat pad syndroom: degeneratie van vetweefsel onder hiel
  • Contusie/fractuur hiel

BEHANDELING

  •  Zooltherapie

Steunzolen kunnen hulp bieden bij het passief ondersteunen van de voet (bv. platvoet, holvoet). In samenwerking met onze collega’s van Medico (bandagisterie) kunnen we op zoek gaan naar een op maat gemaakte zool die jou de juiste ondersteuning kan bieden.

  • Stretching

Specifieke stretchoefeningen zijn belangrijk om de kuitspier, achillespees en plantaire fascia soepel te houden.

  •  Oefentherapie

Specifieke oefeningen bieden hulp bij het actief verstevigen van de voet(boog). Enerzijds leggen we de focus op de tibialis posterior die de voetboog ondersteunt. Anderzijds is het ook aangewezen om de intrinsieke spieren in de voet op te trainen.

  •  Andere

ESWT (extracorporele shockwave therapie)

Operatief (correctie hielbeen, vrijmaken plantaire fascia, etc.)

Cortisone infiltratie

Stretching kuiten

Het belang van een goede bekkenkanteling

Wat is een correcte uitvoering van de bekkenkanteling?

Neem plaats in handen en knieënstand. Handen zijn onder schouderhoogte en knieën onder heuphoogte. De knieën staan licht uit elkaar op heupbreedte. Vanuit die uitgangshouding ga je gecontroleerd een holle rug maken waarbij je het bekken naar voor kantelt, gevolgd door een bolle rug waarbij je het bekken weer naar achter kantelt. Zo wissel je vloeiend af tussen een holle en bolle rug. Let er wel op dat de beweging vanuit het bekken komt en je niet beweegt met je bovenrug, die blijft mooi stabiel tijdens de uitvoering. Bekijk de video voor verdere instructies.

 

Variaties!

Je kan deze bekkenkanteling ook vanuit verschillende andere houdingen gaan uitvoeren:

buiklig, ruglig, zit, zit op een oefenbal of stand. Deze laatste houdingen zijn meer functioneel wat het voordeel biedt om ze ook tijdens dagdagelijkse activiteiten uit te voeren (vb. in zit aan de bureau, tijdens het koken etc. )

 

Waarom is deze oefening van essentieel belang?

Het op een correcte manier kunnen kantelen van je bekken is een effectieve methode om een correcte neutrale fysiologische houding van je onderrug te vinden.

 

Door regelmatig afwisselend je rug hol en bol te maken, beweeg je als het ware je lage rug en bekken ten opzichte van andere segmenten (knieën en bovenrug). Zo verbeter je enerzijds je houdings- en bewegingscontrole en leer je anderzijds om gedissocieerd te bewegen in je lage rug en bekken.

Vanuit die afwisselende beweging tussen een holle en bolle rug, ga je op zoek naar de neutrale fysiologische houding. Dit is in feite de houding tussen hol en bol in.

Deze correcte neutrale houding van de onderrug is een essentiële basis om van daaruit je lage rug te gaan versterken (via oefentherapie – core training) en om eventuele rugpijn zelf aan te pakken en te verminderen.

Rugpijn, hoe kunnen we het vermijden.

Lage rugpijn voorkomen.

Lage rugpijn voorkomen is beter dan lage rugpijn genezen. (LRP) is een vaak voorkomend probleem bij veel verschillende mensen. Het is een term die gebruikt wordt voor het omschrijven van pijn laag in de rug (de lumbale wervelkolom) en/of pijn tussen de laatste wervel en het heiligbeen (sacro-ilacale overgang).

Hoe ontstaat lage rugpijn?

Deze lokale pijn, stijfheid, bewegingsbeperking kan gepaard gaan met uitstraling naar de bil of het been. lage rugpijn

In de beschrijving van de klachten wordt een onderscheid gemaakt tussen acute LRP (“het verschot”, lumbago) en chronische LRP.
  In België ontwikkelen 8 op de 10 mensen vroeg of laat een vorm van LRP. De meeste van deze klachten hebben een aspecifieke oorzaak. Dat wil zeggen dat de anatomie van de wervels in orde is maar dat het probleem een functionele oorzaak heeft. In de meeste gevallen is dit een foute houding, verkeerd bewegen of een slecht gebruik van de rug waardoor de wervels, spieren, ligamenten niet meer bewegen zoals het hoort. Dit kan ook het gevolg zijn van problemen elders in het lichaam (stand van de gewrichten ter hoogte van de onderste ledematen, een bewegingsbeperking of pijn ter hoogte van de nek,…). Specifieke LRP is de minderheid en hieronder vallen een discus hernia, aangeboren afwijkingen in de vorm en structuur van de wervelkolom, reumatische aandoeningen,…

Behandeling van lage rugpijn.

Wanneer u last krijgt van LRP is het belangrijk dat een juiste oorzaak bepaald wordt om een doeltreffende behandeling te starten. Het diagnostisch proces is vooral van belang bij ernstige rugpijn waarbij uitstraling naar de benen voorkomt mogelijk in combinatie met uitvalsverschijnselen (geen of afgenomen kracht in een been, uitval van het gevoel, de onmogelijkheid om de urine op te houden of net omgekeerd om te kunnen plassen). Dit is een indicatie waarmee u onmiddellijk een arts dient te consulteren. In de meeste gevallen is LRP te behandelen met kinesitherapie en/of manuele therapie. Dit vaak in combinatie met een door de arts voorgeschreven pijnstiller of ontstekingsremmer om de vicieuze cirkel van de ontsteking te doorbreken en de pijn te verzachten waardoor u comfortabeler kunt bewegen.

rugDe kinesist of manueel therapeut zal uw rug op bepaalde manieren bewegen om de geblokkeerde structuren los te maken, spieren te stretchen om zo de bewegingsketen te normaliseren. Dit wordt meestal aangevuld met oefentherapie die u aangeleerd wordt maar waarvan het belangrijk is deze zelf ook vol te houden om de spieren rond uw rug en buik te versterken en op die manier steun te bieden aan de wervelkolom. Deze oefeningen hebben ook een zeer belangrijke preventieve waarde!

 

Preventie van lage rugpijn!

Bij LRP is voorkomen beter dan genezen. Daarom hieronder enkele tips die de kans op een episode van rugpijn aanzienlijk verkleinen:

houding

  • Zorg ervoor dat u altijd een correcte houding aanneemt. Dit voornamelijk tijdens het tillen van zware lasten (been- en buikspieren gebruiken en nooit tegelijk bukken en de rug draaien) en langdurig zitten in dezelfde houding bv. bij bureauwerk.
  • Bij zittend werk neemt u best elk uur de tijd om even recht te staan en af en toe een stukje te wandelen. Een goed ondersteunende bureaustoel die voorkomt dat u doorgezakt gaat zitten is een must en zorg ervoor dat uw werkblad op de goede hoogte staat en dat u recht voor u kan werken zodat u niet met een gedraaide rug hoeft te zitten.
  • Zorg voor een goed ondersteunende matras. U brengt veel tijd door in uw bed dus zorg ervoor dat tijdens deze rust uw rug goed ondersteund is dat ook deze voldoende rust krijgt om te herstellen van de dagelijkse taken.
  • In het algemeen voldoende bewegen is erg belangrijk.
  • Zorg ervoor dat u niet aan overgewicht lijdt. Dit verhoogt namelijk de druk op uw rug.

 

Krijgt u toch rugpijn? Doe er snel iets aan en vooral… Ga niet stil in je bed liggen. Blijf bewegen, ook als je pijn hebt!

 

Litteken-therapie, voor je litteken na keizersnede

littekentherapie

Littekentherapie om littekens mooier te maken, is een gespecialiseerde behandeling. Als alles goed gaat na de operatie, ontstaat er een mooi litteken. Het is een heel dun wit streepje geworden. Soms kan er tijdens het herstelproces iets fout lopen nl. onderhuidse, niet zichtbare verklevingen. Het is alsof je buik thv het litteken wat naar binnen wordt getrokken, de plaats rond het litteken voelt doof en anders aan en je hebt weinig controle over je bekkenbodem- en/of buikspieren.

keizersnede

Ik wil je hier uitleggen wat er gebeurt als er littekenweefsel gemaakt wordt na een keizersnede, waarom het kan verkleven en wat je eraan kan doen.
Bij een keizersnede wordt door verschillende lagen gesneden nl. huid, vet, bindweefsel en buikvlies. De buikspieren worden opzij gelegd en de baarmoeder wordt vrijgemaakt door de blaas naar beneden te schuiven. Dan wordt er een kleine snede in de baarmoeder gemaakt om het kindje te laten geboren worden.
De doorgesneden lagen moeten nadien ook weer aan elkaar groeien, hiervoor worden ze gehecht.

Tijdens het herstelproces wordt er nieuw bindweefsel aangemaakt zodanig dat de wonden kunnen genezen, echter dit littekenweefsel is stugger en van mindere kwaliteit dan normaal weefsel en er kunnen dus verklevingen ontstaan op het niveau van de huid, de spieren en het bindweefsel. Je litteken is slechts het tipje van de ijsberg en gaat dus in feite veel dieper dan jij kan zien.

Hoe kan jij weten of er verklevingen zijn thv je litteken ?

• Pijn aan je schaamlippen of rondom je schaambot wanneer je opstaat
• Pijn bij gemeenschap
• Het gevoel dat je je buikspieren niet aan kunt spannen
• Urineverlies bij inspanning
• Pijn in je liezen, lage rugpijn of bekkenpijn
• Gevoelloosheid rondom het litteken
• Harde stukjes/bobbels op sommige plekken van het litteken
• Een stijf/gespannen gevoel rondom het litteken
• Darmklachten, zoals prikkelbaar darmsyndroom

Dit zijn klachten van allerlei aard waarbij men daarom niet in eerste instantie denkt aan littekenweefsel.

De behandeling : Littekentherapie en oefentherapie.

Doorgaans mag je 6 weken na je bevalling rustig beginnen met littekentherapie en versteviging van je buik- en bekkenbodemspieren.
Het doel van littekentherapie is ervoor zorgen dat je litteken soepel kan bewegen in alle richtingen. Dit bereik je met GAF-massagetechnieken en de LPG-techniek.

lpg

Hoe meer een litteken wordt gemanipuleerd en gestretcht, hoe zachter en soepeler het weefsel wordt. Zo verklein je dus de kans op verklevingen en daarmee de kans op het krijgen van lichamelijke klachten. Een litteken dat in alle richtingen kan bewegen sluit beter aan op je normale bindweefsel, omdat de huid ook in alle richtingen hoort te bewegen.
Littekenmassage kan soms pijnlijk zijn, omdat het weefsel dat (eventueel) verkleefd is een verminderde bloedtoevoer heeft. Maar uiteindelijk zal deze pijn verminderen, zelfs verdwijnen, wanneer je litteken elastischer wordt.

Ook een uitgebalanceerd trainingsschema voor buik- en bekkenbodemspieren zorgt voor een actieve stretch rond je litteken. Let wel dat je steeds eerst je bekkenbodem goed onder controle hebt vooraleer je je buikspieren traint. Ik, persoonlijk, ben grote voorstander van Pilates-oefeningen, aangezien je hierbij op je eigen tempo alle spieren rond buik, rug en bekken traint met aandacht voor de correcte uitvoering van de oefeningen. Ik raad hierbij ten zeerste aan eerst wat privé-sessies te volgen vooraleer je je aan groepslessen waagt. Lees hiervoor m’n blog

Kan een litteken na maanden of jaren ook nog worden behandeld ?

Ja! Ook al ben je jaren geleden bevallen, dan heeft littekentherapie nog steeds zin.
Het littekenweefsel, net als al ons andere bindweefsel, vernieuwt zichzelf voortdurend. Een litteken dat nog ‘vers’ is, 6-8 weken oud, vernieuwt zich sneller en is daardoor makkelijker te behandelen. Ofwel, de behandeling slaat sneller aan. Een ouder litteken vernieuwt zichzelf ook nog steeds, maar in een trager tempo.
Als je een litteken nooit behandeld,  blijft het dikwjls erg gevoelig, of pijnlijk, bij aanraking. Door het litteken specifiek te masseren neemt de bloedtoevoer naar het litteken toe en dit maakt dat het litteken minder pijnlijk aanvoelt.

litteken

Zoals je hebt gelezen gaat het herstellen van een keizersnede niet alleen over voldoende rusten en daarna weer aan de slag in de fitness. Hoe je je litteken verzorgt, heeft een grote invloed op hoe goed je lichaam functioneert na je bevalling. Zowel op de korte, als op de lange termijn.